Pag mentinar kan kalinigan kan tubig, dipisil daw?

                 

Mga basura sa salog kan Brgy. Buyo.
Photo: Hale sa FB post ni Juvy Darca

                 Dakol sato an mahilig mag outing buda magkarigos sa mga kadagatan sa bilog na Pilipinas o kaya maski sa mga probinsya. Bako sana sa kadagatan kundi maski sa mga saraday na karigusan arog kan sapa, salog, mga busay, buda iba pa. Gabos kita nagdadara ki manlain lain na pagkaon, chichirya, mga lutong pagkaon siring kan maluto buda mga isira, mga inumon siring kan tubig na nasa mineral water buda water jug buda mga softdrinks na makakaali kan satuyang mga paha. Pero, sa ibong kan mga pag ugma na ini buda pag outing makumpleto sana an grupo o pamilya, minsan may nalilingawan kitang gibuhon, aram nindo kung ano? Iyo an pagtapok kan satuyang mga basura sa tamang tapukan pagkatapos kan satuyang kaugmahan. Talaga daw na nalilingawan ta sana ini o tuyo tang iwalat sanang basta an satuyang mga basura? Dipisil daw para sato an pagmentinar kan kalinigan kan mg karigusan?

Mga patos ki chichirya buda bote ki softdrink sa Mulacbugac Falls sa Bagong Sirang. 
Photo credit: Tobias Santiago Jr.

              Siring kan mga litratong ipinadara kan mga concerned citizen kan Brgy. Tinapian buda Buyo, maiiling ta an mga basura na nakakalat sa satuyang mga yamang tubig. Sa litrato kan Mulacbugac Falls sa Bagong Sirang na pinadara ni Tobias Santiago Jr. sa paagi kan pag message sa facebook page kan Manito’s Time maiiling ang mga patos ki chichiriya buda bote ki softdrink na segun sa mensahe ni Tobias “pig wawaralat sana pagkatapus ninda magkarigus asin mag laba.”  “Dagdag niya pa, “Dai n ngani po ki bayad nag kakalat pa.”  An saiyang suhestiyon iyo ang “sana po natawan ninda ki atensyon ta sayang po kang lugar ta bata magayunun tapus dagdag pa baga sa turista diyan satuya.“

                  Parehong problema man ang boot na iheras ni Juvy Darca, residente kan Brgy. Buyo,  sa saiyang facebook post manungod sa basura sa salog kan saidang barangay. Segun sa saiyang post, “Baad po lamang ma aksyunan so pasiring sa Calpi na giniribo nang tambakan ki basura kan mga taga Parada, ang siste kaya sa salog kan Buyo so bagsak kan latak ninda maski anu anung klaseng basura lalo ngunyan wara kuta tubig sa salog kuta ang pag asa kan mga taga barangay, para anu makua ta sa salog kun arog kaan ang sistema, buni saka hilang. Ngunyan sana po magibuhan man yan paraan na mabawalan sindang gibuhon basurahan ito. Paki check man po tabi nindo. Salamaton.  Yan oh sample lang iyan sana mariparo man dai ko man pigsabi na aksyunan tulos Tawan lang ning diit na pag reparo sana magibuhan paraan lalo may mga bagong tukaw.”

                    Para sa satong mga residente sa kada lugar kan satuyang banwa, dae ta man lugod pag lingawan na kita igwa ki magagayon na mga karigusan na tigdadayo pa ngani kan mga taga ibang lugar. Maski an mga bako man darayuhon na karigusan, itong mga sapa buda salog na yaon sana sa satuyang mga barangay, girumdumon ta man giraray na mas maray na pirmi ining malinig huli ta nagtatao ini ki dagdag na gayon sa satuyang lugar. Gibuhon ta nang gawi an pagmentinar kan kalinigan sa kapalibutan lalo sa sa mga katubigan na igwa an satuyang banwa.

-Ma. Theresa Daen